"თურქული პროდუქცია ლათინოამერიკულებთან შედარებით ოცჯერ ძვირია."
"სიყვარული და სასჯელის გასვლის შემდეგ მაესტროს რეიტინგი ათჯერ გაიზარდა"
"თურქული სერიალები მთელ მსოფლიოში ყველაზე რეიტინგულია და თუ ქართულ არხებზე აქამდე არ გადიოდა, ეს ტელეკომპანიების მფლობელთა უვიცობის ბრალი იყო. "
"საბერძნეთში თითქმის ყველა არხზე თურქული სერიალები გადის. ბერძენმა მსახიობებმა დაგმეს, აღშფოთდნენ, რომ თურქული პროდუქცია საღდება და მათი – არა."
თურქულმა სერიალებმა საქართველოში ყოველგვარი რეკორდი მოხსნა. ლათინოამერიკული სერიალებით მობეზრებულმა მაყურებელმა "ახალი ამერიკა" თურქულ სერიალებში აღმოაჩინა. პირველი თურქული სერიალი, რომელიც ქართულ ტელეეთერში "მაესტროზე" გავიდა, "სიყვარული და სასჯელი" იყო. მთელი საქართველო სერიალში მონაწილე მთავარ გმირებზე, სავაშსა და იასემინზე ალაპარაკდა. მათ ცხოვრებას ყველგან განხილავდნენ. სერიალში მონაწილე მსახიობების ცხოვრებაც განხილვის თემად იქცა – სავაშის როლის შემსრულებელს, მურატ ილდირიმს ქართველი ცოლი ჰყავს და ბათუმში ხშირად ხედავენო.
თურქული სერიალის რეიტინგით გათამამებულმა "მაესტრომ" კიდევ ორი თურქული სერიალი ჩაუშვა თავის საეთერო ბადეში. "მაესტროს" მალე სხვა ქართულმა ტელეარხებმაც მიბაძეს. ახლა თურქული სერიალები ორ ქართულ არხზე – "მაესტროსა" და "რუსთავი 2"–ზე გადის. ახალი სატელევიზიო სეზონის დაწყებისთანავე "იმედიც" ჩაანაცვლებს სხვა სერიალებს ჩვენი მეზობელი ქვეყნის პროდუქციით.
თურქული სერიალები ყველა არხზე დღეში 2 საათი გადის. ქართველი საზოგადოების ნაწილი ამით აღფრთოვანებულია, ნაწილი – შეშფოთებული. ზოგი თვლის, რომ საქართველოში თურქეთის კულტურული ექსპანსია დაიწყო. სოციალურ ქსელებში თურქული სერიალების შემოტევას "დიდი თურქობაც" კი უწოდეს.
...
"საბერძნეთში თითქმის ყველა არხზე თურქული სერიალები გადის. ბერძენმა მსახიობებმა დაგმეს, აღშფოთდნენ, რომ თურქული პროდუქცია საღდება და მათი – არა. ვიდეორგოლები გაუშვეს, სადაც ბერძნულ სერიალში თურქულად ლაპარაკობენ, წაგვლეკა თურქეთმაო", "ვენესუელამ და ბრაზილიამ ექსპანსია გაგვიკეთა სერიალებით და ახლა თურქეთი გვიპირებს", "თურქეთს აწყობს, ქართველებში კეთილგანწყობა დათესოს, მით – უმეტეს აჭარაში. ტელევიზია კი მძლავრი იარაღია", "მაესტროში" ამხელა რესურსი იმიტომ ჩაიდო, რომ თურქული სერიალები გავიდეს?", "სირცხვილია, ყველგან ექსპანსია გველანდება. სერიალიც კი პოლიტიკურ ჭრილში გადაგვყავს", "ბევრი საინტერესო რამ გავიგეთ მათ ტრადიციებზე. მაგალითად, ოჯახური ტრადიციები, როცა რამდენიმე თაობა ერთად ცხოვრობს. გლოვაც მსგავსი გვაქვს – წივილ–კივილით და თავში ხელის ცემით. ქალიშვილობის ინსტიტუტი, რომელიც, როგორც საქართველოში, ისე თურქეთშიც იკლებს. იქაც აქვთ ტერმინი – რას იტყვის ხალხი?" – ასე აფასებენ ქართველები თურქულ სერიალებს სოციალურ ქსელებში.
...
"მაესტროს" ერთ–ერთი დამფუძნებელი და გენერალური დირექტორი, ბაჩო კიკაბიძე ამბობს, რომ თურქული სერიალები მთელ მსოფლიოში ყველაზე რეიტინგულია და თუ ქართულ არხებზე აქამდე არ გადიოდა, ეს ტელეკომპანიების მფლობელთა უვიცობის ბრალი იყო.
ბაჩო კიკაბიძე: რამდენიმე თვის წინ, გაზაფხულზე, ჩვენი კომპანიის გაყიდვების მენეჯერმა ნანა აბურჯანიძემ თქვა, თურქულ სერიალებს მაღალი რეიტინგი აქვთო. სხვადასხვა ქვეყანაში შევისწავლეთ მათი რეიტინგი და მართლაც მაღალი იყო. ამის შემდეგ გადავწყვიტეთ, შეგვეძინა. გაამართლა, მაყურებელს მოეწონა.
– თურქული პროდუქცია ლათინოამერიკულ სერიალებთან შედარებით ბევრად ძვირია?
– დიახ, დაახლოებით 20–ჯერ ძვირია. თუ თურქული სერიალის ერთი საათი 5 ათასი ევრო ღირს, მათი ღირებულება 500 დოლარია. თანაც, ჩვენ ვყიდულობთ ყველანაირი წესების დაცვით და არა – რუსული კომპანიებისგან თუ სხვა მაქინაციებით. პირდაპირ თურქულ კომპანიებთან გვაქვს კონტრაქტები გაფორმებული. ერთი პერიოდი "მაესტროს" ძალიან მაღალი რეიტინგი ჰქონდა პოლიტიკური დაძაბულობის ფონზე. არჩევნების შემდეგ, როცა გარკვეულწილად დაწყნარდა პოლიტიკური ვითარება და შეიცვალა მთავრობა, ისეთი სპეციფიკური არხის, როგორიც "მაესტროა", რეიტინგი სტაბილური გახდა და გადავწყვიტეთ, გაგვეკეთებინა საერთო არხი, რაც, თავის მხრივ, მოიცავდა სერიალებსაც. ამიტომაც გავიზიარეთ ჩვენი თანამშრომლის, ნანა აბურჯანიძის აზრი.
თურქული სერიალის, "სიყვარულის და სასჯელის" გაშვების შემდეგ ათმაგად გაიზარდა ჩვენი რეიტინგი. ამ სერიალში მთავარ როლში თამაშობდა მურატ ილდირიმი. მასთან ჩვენ მოლაპარაკებასაც ვაწარმოებდით, რომ თბილისში ჩამოგვეყვანა, რადგან ძალიან ბევრი თაყვანისმცემელი გოგონა გაუჩნდა. ყველა ის სერიალი, სადაც ეს მსახიობი თამაშობს, შეძენილი გვაქვს და უახლოეს პერიოდში შევთავაზებთ ქართველ მაყურებელს. ახლა დავიწყეთ შუადღის სერიალი, "ღრუბლებს მიღმა", რომელიც ძალიან კარგი რომანია. თურქი მწერალი ქალის დაწერილია. ეკრანიზაციაც კარგია და მაღალი რეიტინგიც აქვს. სრულდება "ათას ერთი ღამე", რომელიც ძალიან რეიტინგული იყო აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში და ჩვენთანაც მაღალი რეიტინგი აჩვენა. ახლა ვიწყებთ ორ ისეთ ძლიერ სერიალს, რომელთაც, ვფიქრობთ, უმაღლესი რეიტინგი ექნებათ. ერთია "დიდებული საუკუნეები", რომელიც ძალიან ძვირადღირებული, ისტორიული სერიალია, მეორეა – "ასი", სადაც ასევე მურატ ილდირიმი თამაშობს. ქართველ გოგონებს ვაფრთხილებ, დაშორდნენ შეყვარებულებს და ჩაუსხდნენ ტელევიზორებს.
– მურატ ილდირიმის ჩამოყვანას აღარ აპირებთ?
– ვაპირებთ. მან მოითხოვა გარკვეული თანხა. მოლაპარაკებები დიდხანს გაიწელა. ამ დროს დასრულდა სატელევიზიო სეზონი. ახალი სეზონიდან, როცა "ასი" გავა ეთერში, ქართველ გოგონებს მის მიმართ სიყვარული კვლავ გაეღვიძებათ და აუცილებლად ჩამოვიყვანთ. თანხის გადახდა არ იყო პრობლემა. უბრალოდ, სეზონი რადგან დასრულდა, თავი შევიკავეთ. ახალი სერიალის გახურებული ჩვენების დროს ჩამოვიყვანთ. სტუდიაში მოვიყვანთ და თავის ცხოვრებაზე გავესაუბრებით.
– მასზე ათასი ჭორი გავრცელდა, მათ შორის ერთი ასეთი იყო – ქართველი, ბათუმელი ცოლი ჰყავდა და დაშორდაო.
– სერიალ "შტორმის" გადაღებები ბათუმშიც მიმდინარეობდა. როგორც ჩანს, მაშინ ნახეს ბათუმში. ცოლი ჰყავს. ის გოგონაა მისი ცოლი, ვისთან ერთადაც "შტორმში" თამაშობდა. ეს სერიალი ჩვენი შუადღის ეთერში გადიოდა. გადაღებების დროს მოსწონებია და მაშინ მოუყვანია ცოლად. გარდა ამისა, რომანი ჰქონდა გოგონასთან, რომელიც სერიალში "სიყვარული და სასჯელი" იასემინის როლს თამაშობს. მის გამო ლამის ცოლს დაშორდა, მაგრამ, საბედნიეროდ, ყველაფერი კარგად დასრულდა.

– თურქულ სერიალებს ჩვენს ქვეყანაში უარყოფითი გამოხმაურებაც მოჰყვა – საქართველოში თურქეთის კულტურული ექსპანსია დაიწყო, ეს ყველაფერი თურქეთის ბინძური, მაგრამ ჭკვიანური პროპაგანდააო.
– ბრაზილიურ–ვენესუელურ–მექსიკური ექსპანსია რატომ არ დაიწყო ამდენ ხანს?! სერიალი რომ კულტურულ ექსპანსიას ახდენდეს, მაშინ მთელ მსოფლიოში ერთნაირი კულტურა იქნებოდა. სერიალები ამაზე არანაირად არ მოქმედებს. ბავშვი უნდა აღზარდო წიგნით და არა – სერიალით. ჩვეულებრივმა სერიალმა არ უნდა მოახდინოს კულტურული ექსპანსია. თურქები ნამდვილად არ მოსულან და არ შემოუთავაზებიათ ჩვენთვის. ჩვენ მივედით მათთან. არც იაფად მოუციათ. ნამდვილად ბევრი ფული გადავიხადეთ. ასე რომ, თურქები არაფერ შუაში არიან, ეს ყველაფერი ჩვენი მარკეტინგული გათვლაა.
– თურქებს ბევრად უკეთესი ფილმები აქვთ, ვიდრე სერიალები.
– დიახ და სამომავლოდ არ გამოვრიცხავთ, რომ ის თურქული ფილმებიც შევიძინოთ, რომლებსაც დიდი რეიტინგი ექნებათ. შეიძლება ინდური სერიალებიც გავუშვათ, რადგან ამ ქვეყანამ საკმაოდ ასწია პროდაქშენის დონე.
– რატომ იდება უზარმაზარი რესურსები იმაში, რომ ქართველმა მაყურებელმა სერიალებს უყუროს? ქართული სერიალების გადაღება ძალიან ჭირს?
– სერიოზულად ვმუშაობთ, რომ ქართული სერიალები გადავიღოთ. ზოგიერთ არხს რომ ჰგონია, ნომერი პირველია რეიტინგში და ასე იქნება უკუნითი უკუნისამდე, ვარწმუნებთ, რომ ცდება. საკმაო აღმასვლა გვაქვს რეიტინგებში. ფაქტობრივად პირველ–მეორე ადგილზე ვართ და ყველას ვარწმუნებთ, რომ მალე ქართული სერიალების პროდაქშენს უმაღლეს დონეზე დავიწყებთ და მათი უკბილო სცენარები და ცხოვრებასთან შეუსაბამო სერიალები მესამე–მეოთხე ადგილზე გადაიწევს. საკმაოდ რთულია ამ ყველაფრის აწყობა. ჩვენ გვაქვს მოლაპარაკებები, კონსულტაციები როგორც უკრაინასთან, ასევე რუსებთან. მათ ძალიან ძლიერი სკოლა აქვთ, სერიალების წარმოების კუთხით მაღალ დონეზე არიან. ასე რომ, მოკლე ხანში ქართველ მაყურებელს ისეთ სერიალებს შევთავაზებთ, როგორიც ჯერ არ უნახავს. ვისაც ჰგონია, რომ მაღალი ხარისხის სერიალებს იღებენ, დავუმტკიცებთ, რომ ასე არ არის. სცენარებიც და გადაღებაც მაღალი ხარისხის გვექნება. რეიტინგებს ჩახედონ ცოტა ხანში. ისე, ახლაც ჩახედონ! ისწავლონ რეიტინგების კითხვა და ნახავენ, რომ კვირის გარკვეულ დღეებში პირველ ადგილას ვართ!
– სხვა ტელევიზიებმაც დაიწყეს თურქული სერიალების ჩვენება.
– რომ დაინახეს ჩვენი წარმატება, მერე დაიწყეს თურქული სერიალების შეძენა. მანამდე ბაიყუშებივით ისხდნენ და ჭერში ბუზებს ითვლიდნენ. ჩვენ სამ კომპანიასთან ვთანამშრომლობთ. ორთან ექსკლუზიური კონტრაქტი გვაქვს, რომ საქართველოდან ფილმების შეძენა მხოლოდ ჩვენ გვეკუთვნის. სხვებთან ურთიერთობას კი ვერავის ავუკრძალავთ. უბრალოდ, ამდენი ხანი რას აკეთებდნენ და რატომ ახრჩობდნენ ამ ხალხს ისეთი ამბებისგაგებაში, როგორიც არის ვიღაცის მამიდა ქალია თუ კაცი?! ეს მათი უცოდინრობის ბრალია.
– ბევრად მეტი თანხა სდომებია თურქულ სერიალებს...
– იმ ორ ტელეკომპანიას, რომლებიც ბრაზილიურ და ვენესუელურ სერიალებს აჩვენებდნენ, ხომ იცით, რომ არ უჭირთ. პირდაპირ ბიუჯეტიდან ფინანსდებოდნენ და მთავრობა მილიონობით ლარს ჩუქნიდა. დღემდე არიან სასათბურე პირობებში. ასე რომ, მათთვის ფულის გადარიცხვა პრობლემა არ უნდა ყოფილიყო და არც ახლაა. აქამდე თურქულს რომ არ უშვებდნენ, სწორედ მათი უცოდინრობის და მენეჯმენტის დაბალი დონის ბრალია!
– თქვენი აზრით, რატომ მოეწონა ქართველ მაყურებელს თურქული სერიალი უფრო მეტად, ქართულ მენტალიტეტთან უფრო ახლოსაა?
– არა მგონია, ქართულ მენტალიტეტთან ახლოს იყოს. უბრალოდ, ეს ყველაფერი ახალია, კარგად გადაღებულია და უფრო მეტად ნაცნობია, ვიდრე ის სერიალები, რომლებსაც აქამდე უყურებდნენ. ეს წარმატების ერთ–ერთი მიზეზია. თუმცა ქართველისთვის ალბათ უფრო ადვილი გასაგებია, როცა დედამთილი რძალს წასვლის უფლებას არ აძლევს, ვიდრე ის, რომ სერიის ბოლოს კაცი ეუბნება ბიჭს, მე მამა კი არა, დეიდაშენი ვარო.
...
კინოკრიტიკოსი დავით ბუხრიკიძე ამბობს, რომ ბრაზილიურ–ვენესუელური სერიალებით მობეზრებული ქართველი მაყურებელი სიახლეს ითხოვდა. თურქულმა პროდუქციამ კი მათ ეს მოთხოვნა შეუვსო.
დავით ბუხრიკიძე: ბრაზილიურმა და ვენესუელურმა სერიალებმა თავისი თავი მოჭამა პრიმიტიულობით თუ დაშტამპული სახეებით. ამ ყველაფერს კი დაუპირისპირდა თურქული სერიალი, რომელშიც მეტი ცხოვრებისეული ამბავია, უფრო ხარისხიანია. "ათას ერთი ღამე" განსაკუთრებული მხატვრული ხარისხით არ გამოირჩევა, მაგრამ საქმე ისაა, რომ ის მეტად დამაჯერებელია. სიახლეს კი მაყურებელი უფრო მეტი გაფაციცებით აღიქვამს. ადამიანს ყველაფერი ბეზრდება და სიახლეს ითხოვს. ამით აიხსნება თურქული სერიალების წარმატება და ბუმი. მსახიობებიც უფრო დამაჯერებლად თამაშობენ. მთელ აღმოსავლეთ ევროპაში მოდებულია თურქული სერიალი. რაც აქამდე ქართულ ტელესივრცეში გადიოდა, ისინი თავიანთ ქვეყნებშიც კი მეორეხარისხოვანი იყო. მობეზრდა ქართველ მაყურებელს ერთი და იმავე ჟანრის სისულელეების ყურება.
– როგორ ფიქრობთ, სერიალებმა შეიძლება საზოგადოებაზე ზეგავლენა მოახდინოს ან უფრო მეტიც, კულტურული ექსპანსია გამოიწვიოს?
– ასეთს სერიალებს არავითარი კულტურული ექსპანსია არ მოჰყვება. ეს სისულელეა. ეს არის კულტურული მრავალფეროვნება, რომელიც ყოველთვის იყო. საქართველოს არაფერი ემუქრება, ეს შიში გადაჭარბებულია. იდეოლოგიური გავლენა ყოველთვის არსებობს, მაგრამ ეს რჩება 5–10 აქტიური მაყურებლის დონეზე. რელიგიური დეტალებიც არ წარმოადგენს გარკვეულ საშიშროებას, რადგან ეს არ არის ქადაგება და არც დომინანტურია სერიალისთვის. ჩაკეტილ სივრცეში არ ვცხოვრობთ, გახსნილი, დემოკრატიული სახელმწიფო გვაქვს. როცა რეიტინგები არსებობს და მთელ მსოფლიოში "ათას ერთი ღამე" ყველაზე პოპულარულია, რატომ არ უნდა ნახოს ჩვენმა მაყურებელმა?!
– ქართულ ტელესერიალებზე რას ფიქრობთ?
– სერიალი "ჩემი ცოლის დაქალები" კარგად გამართული დრამატურგიაა. კარგი სამსახიობო ანსამბლია, შეკრულია ყველაფერი. სცენარის ავტორს, ქეთი დევდარიანს კარგი უნარი აქვს, სხვადასხვა აქცენტები წამოსწიოს. ქალების თემა კარგადაა წამოწეული. სოციალური პრობლემებიც მახვილგონივრულად არის ასახული. ერთადერთი, რაც არ მომწონს და მავნე ტენდენციად მიმაჩნია, ის არის, რომ ბოლოს ამ სერიებს ერთად კრებენ და ფილმს იღებენ. ფილმი "ჩემი ცოლის დაქალის ქორწილი" არ მომეწონა, რადგან, ვინც სერიალს არ უყურებდა და პერსონაჟებს არ იცნობდა, ვერაფერს გაიგებდა. როცა ფილმს ვუყურებ, არ მომეთხოვება, რომ მისი წინაისტორია ვიცოდე.
...
ფსიქოლოგი და პოლიტოლოგი, რამაზ საყვარელიძე მიიჩნევს, რომ ქართველებს თურქების მიმართ არც აქამდე ჰქონდათ არამეგობრული ურთიერთობა, მაგრამ მათი სერიალები ამ ყველაფერს კიდევ უფრო კეთილგანწყობილს გახდის.
რამაზ საყვარელიძე: არა მგონია, შესწავლილი იყოს, რაში მდგომარეობს თურქული თუ ლათინოამერიკული სერიალების გავლენა. ლათინოამერიკული სერიალებისგან განსხვავებით, თურქული რეალობა, ადამიანური ურთიერთობები ჩვენთვის უფრო ნაცნობია. ადამიანურ ურთიერთობებში ვგულისხმობ იმას, თუ ვის ვისი სიყვარული შეუძლია და ვის ვისი – არა. ამდენად, თურქული ცხოვრების წესი ჩვენთვის შეიძლება უფრო მისაღები იყოს. შეიძლება თურქულმა სერიალებმა უფრო ნაცნობი გახადა ის ქვეყანა, რომელთანაც კონტაქტი საკმაოდ ხშირია. ამდენად, მხატვრული და რეალური ცხოვრება ერთმანეთს გადაება. ერთის ინტერესმა მეორე განამტკიცა.
სერიალი გახდა ფენომენი და ამაზე მიუთითებს მათი გაშვების სიხშირე ყველა ქვეყანაში. სერიალი საშუალებას იძლევა, ადამიანმა იცხოვროს ამ გმირების ცხოვრებით. ისინი დეტექტივის პრინციპზეა აგებული. ანუ გარკვეული მოვლენა ხდება და ეს პროცესი არ წყდება ერთ სერიაში. მისი გადაწყვეტა შემონახულია შემდეგი სერიისთვის და ა.შ. ასე იქმნება ჯაჭვი უსასრულობისა სხვა ადამიანების ცხოვრებაში. ეს კი საშუალებას იძლევა, რომ საკუთარი, ემოციურად მეტნაკლებად გაღარიბებული ცხოვრება შეავსოს იმ სიუჟეტით.
სერიალები უფრო დატვირთულია ემოციურად. ვიღაცას ვიღაც სძულს და ვიღაც უყვარს და ამაზეა აწყობილი სიუჟეტები. საკუთარ ემოციურ ცხოვრებას მოკლებული ადამიანები კი ეჩვევიან და ამით ცხოვრობენ. ემოციებით ცხოვრების საშუალებას უმეტეს შემთხვევაში სერიალი უფრო იძლევა, ვიდრე რეალობა. ამიტომაც არიან სერიალის მოყვარულები პენსიონერები და ის ადამიანები, რომლებიც არ მუშაობენ.
ქართულმა ბაზარმა მოითხოვა იმ ტიპის სერიალები, როგორიც თურქებს აქვთ და ტელევიზიებს უარი რატომ უნდა ეთქვათ?! შესაბამისად, მივიღეთ ყველა არხზე თურქული სერიალი. შეიძლება ამ სერიალებით თურქეთში მცხოვრები ადამიანების მიმართ დამოკიდებულება უფრო ჩამოყალიბდეს.
– და უფრო კეთილგანწყობილი გახდეს?
– რა თქმა უნდა! თურქების მიმართ კეითლგანწყობა ისედაც არის ქართული მოსახლეობის დიდ ნაწილში, რომელსაც თურქეთთან კონტაქტი აქვს. ეს კი კიდევ უფრო დაგვაახლოვებს.
რუსუდან ადვაძე, ჟურნალი სარკე