კოლუმბიის ხელისუფლებამ 3-დღიანი გლოვა გამოცხადდა. 87 წლის ასაკში ცნობილი კოლუმბიელი მწერალი, ნობელის პრემიის ლაურიატი გაბრიელ გარსია მარკესი გარდაიცვალა.
მწერალი რამდენიმე დღის წინ მექსიკის ერთ-ერთი კლინიკიდან გაწერეს, სადაც ერთ კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში მკურნალობდა.

დიდი მწერლის გარდაცვალების გამო, კოლუმბიის ხელისუფლებამ 3-დღიანი გლოვა გამოცხადდა.

ბიოგრაფიული ცნობები.

გაბრიელ ხოსე გარსია მარკესი (Gabriel José García Márquez) დაიბადა 1928 წლის 6 მარტს ქალაქ არაკატაკაში (მაგდალენას დეპარტამენტი, კოლუმბია). ბავშვობაში იზრდებოდა ბებიასთან და ბაბუასთან (დედის ხაზით). სწორედ მათ გააცნეს მომავალ მწერალს ხალხური თქმულებები, ზღაპრები, გადმოცემები, რაც შემდგომ მისი შემოქმედების მთავარ ნაწილად იქცა. ბაბუა, გადამდგარი პოლკოვნიკი, შვილიშვილს გაუთავებლად მოუთხრობდა სამოქალაქო ომის ისტორიებს, სიყმაწვილის დროინდელ ამბებს. “მას დავყავდი ცირკში, კინოში და ერთგვარ ჭიპს წარმოადგენდა, რითაც მაკავშირებდა ისტორიასთან და რეალობასთან”, – იგონებს მწერალი.

1940 წელს, 12 წლის ასაკში, გაბრიელმა სტიპენდია მიიღო და სწავლა დაიწყო ქ. სიპაკირის იეზუიტურ კოლეჯში, ბოგოტიდან 30 კილომეტრზე. 1946 წელს მშობლების დაჟინებული რჩევით შევიდა ბოგოტის ეროვნული უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე. აქ გაიცნო მან თავისი მომავალი მეუღლე, მერსედეს ბარჩა პარდო (იქორწინეს 1958 წელს, შეეძინათ ორი ვაჟი – როდრიგო და გონსალესი).

უნივერსიტეტში სწავლა დროზე ადრე შეწყვიტა და 1950 წლიდან ჟურნალისტიკას და მწერლობას მიჰყო ხელი. მასზე დიდი გავლენა მოახდინეს მწერლებმა: ერნესტ ჰემინგუეი, უილიამ ფოლკნერი, ჯეიმს ჯოისი, ვირჯინია ვულფი.

1954 წელს გარსია მარკესი მუშაობას იწყებს როგორც ბოგოტას ყოველდღიური გაზეთის “ელ-ესპექტადორის” რეპორტიორი, მოგვიანებით კი მუშაობს ამავე გაზეთის უცხოეთის კორესპონდენტად რომში, პარიზში, ბარსელონაში, კარაკასსა და ნიუ-იორკში.

მისი პირველი მნიშვნელოვანი ნაწარმოები “დამხრჩვალი მეზღვაურის ამბავი” 1955 წელს გამოქვეყნდა გაზეთში, პუბლიკაციების სერიის სახით. წიგნი მოგვითხრობს გემის დაღუპვის ნამდვილ ამბავს, თხრობის პროცესში ამხელს გემზე კონტრაბანდისტული საქონლის არსებობას, რაც ჭარბტვირთიანობის გამო, გემის დაღუპვის მიზეზი ხდება. ამ ნაწარმოებმა საზოგადოების მითქმა–მოთქმა გამოიწვია, რადგან მასში მოთხრობილი ამბავი ეწინააღმდეგებოდა გემის დაღუპვის გამოცხადებულ ოფიციალურ ვერსიას. სტატიებმა ისეთი სკანდალი გამოიწვია, რომ გაზეთი დახურეს, ხოლო ევროპაში კორესპოდენტად გაგზავნილი გარსია მარკესი უფულოდ დატოვა. სწორედ აქედან დაიწყო გაბრიელ–გარსია მარკესის ურთიერთობის დაძაბვა კოლუმბიის ხელისუფლებასთან, რამაც შემდგომში იგი საკუთარ სამშობლოში პერსონა ნონ გრატად აქცია 961 წელს გამოვიდა მოთხრობა “პოლკოვნიკს არავინ წერს”, 1966 წელს – რომანი “ავბედითი საათი”.

1967 წელს დაიწერა რომანი “მარტოობის ასი წელიწადი” (ქართულად თარგმნა ელზა ახვლედიანმა). პირველი გამოცემიდან დღემდე მთელი მსოფლიოს მასშტაბით 10 მილიონ ეგზემპლარზე მეტი გაიყიდა. პაბლო ნერუდა წერდა: “შესაძლოა ეს წიგნი ესპანურ ენაზე დაწერილი ყველაზე დიდი აღსარებაა “დონ კიხოტის” შემდეგ”. პერუელი მწერლის ვარგას ლიოსის სიტყვებით: “წიგნმა ლიტერატურული მიწისძვრა განაპირობა”. წიგნი მოგვითხრობს გამოგონილი სოფლის, მაკონდოს (ქ. არაკატაკას მიხედვით, სადაც მარკესმა გაატარა ბავშვობა) მცხოვრებლების რამდენიმე თაობაზე, სოფლის დაარსებიდან უკანასკნელი ბუენდიას დაღუპვამდე. მაკონდო წარმოადგენს ლათინური ამერიკის სიმბოლოს, ხოლო მისი დამაარსებელი ბუენდია თავისი შთამომავლობით – მსოფლიო ისტორიას. წიგნში ნაამბობია მარტოობის იმ ას წელიწადზე, რომელიც თან სდევდა ბუენდიების გვარის წარმომადგენლების ცხოვრებას თაობიდან თაობამდე. ამ რომანით გაბრიელ გარსია მარკესმა რომულო გალეგოს პრემია დაიმსახურა 1972 წელს. 1982 წელს კი მას ნობელის პრემია მიენიჭა ნაყოფიერი ლიტერატურული კარიერისათვის.

1975 წელს გამოვიდა რომანი “პატრიარქის შემოდგომა”, რომლის მთავარი გმირი ამერიკელი დიქტატორის ჰიპერბოლიზებულ სახეს წარმოადგენს. გმირის ხასიათი გადმოცემულია სხვადასხვა თვალსაზრისით.

1981 წელს მარკესმა გამოქვეყნა “გამოცხადებული სიკვდილის ქრონიკა”, რომელიც მოგვითხრობს სხვადასხვა მოწმეთა მიერ განსხვავებული კუთხით დანახულ მკვლელობაზე. ამ რომანიდან, გაბომ, როგორც მას შემოკლებით უწოდებენ, დაიწყო მისი მაგიური სამყაროს საძირკვლის ჩაყრა და იმ პერსონაჟების შემოყვანა ამ მაგიურ სივრცეში, რომლებიც წიგნიდან წიგნში მისი ნაწარმოებების უცვლელი პერსონაჟები ხდებიან. გარსია მარკესი საყოველთაოდ მოიაზრება, როგორც ლიტერატურული სტილის – “მაგიური რეალიზმი” წარმომადგენელი, თუმცა მხოლოდ “მაგიური რეალიზმით” მისი კატეგორიზაცია არ შეიძლება. მის ნაწარმოებებში გამოგონილი ამბავი ენაცვლება ნამდვილს. თხრობის მაღალმხატვრულმა მანერამ და წერის გამორჩეულმა სტილმა გაბრიელ–გარსია მარკესი XX საუკუნის ლიტერატურულ სიმბოლოდ აქცია.

1999 წელს გაბოს ექიმებმა დიაგნოზი დაუსვეს – ლიმფური სისხლძარღვების კიბო, ამ მოვლენამ მწერალს მემუარების წერა დააწყებინა. 2000 წელს მთელს მსოფლიოს ელვასავით მოედო ახალი ამბავი, მწერლის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით, რაც გამოწვეული იყო პერუს დედაქალაქ ლიმაში გამომავალ ყოველდღიურ გაზეთში, “ლა რეპუბლიკა”–ში დაბეჭდილი არასწორი ინფორმაციით.

2002 წელს მარკესმა გამოაქვეყნა მისი მემუარების კრებული, რომელსაც სათაურად სამი ესპანური სიტყვა უძღოდა წინ: Vivir para contarla (იცხოვრო, რათა მოყვე). მარკესს მისი მემუარების გამოცემა სამ ტომად აქვს ჩაფიქრებული და ეს წიგნი პირველი ტომია მისი უზარმაზარი ავტობიოგრაფიული შრომისა. გამოცემისთანავე წიგნი ბესტსელერად იქცა ესპანურენოვან სამყაროში. ამ წიგნის 2003 წელს გამოცემული თარგმანი კი – ახალ ბესტსელერად იქცა.

2004 წლის აგვისტოში მარკესმა ჰოლივუდის კინოკომპანია “Stone Village Pictures” მიჰყიდა უფლება საკუთარი რომანის “სიყვარული ჭირის დროს” ეკრანიზაციაზე. კინოსურათის ბიუჯეტმა შეადგინა 40 მილიონი დოლარი. გადაღებები წარმოებდა კარტახენში, კარიბის ნაპირებზე (კოლუმბია).